تعیین فرسایش پذیری شیاری در برخی خاک های استان زنجان تحت باران شبیه سازی شده

Authors

علی رضا واعظی

a. r. vaezi dept. of soil sci., college of agric, univ. of zanjan, zanjan, iran.گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان امین وطنی

a. vatani dept. of soil sci., college of agric, univ. of zanjan, zanjan, iran.گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان

abstract

فرسایش شیاری عبارت از فرآیند جدا شدن و انتقال ذرات خاک توسط جریان متمرکز رواناب است. این فرسایش شکل رایج فرسایش آبی در دامنه ها می باشد. فرسایش پذیری شیاری بیان گر میزان جدا شدن ذرات خاک و انتقال آنها توسط نیروی برشی جریان متمرکز است. این آزمایش به منظور تعیین فرسایش پذیری شیاری در برخی خاک های استان زنجان تحت باران شبیه سازی شده انجام گرفت. برای این منظور نمونه هایی از هشت خاک با بافت مختلف شامل رسی، لوم رسی، لوم سیلتی، لوم رس شنی، لوم شنی، شن لومی،لومی و شنی از سطح استان جمع آوری و به داخل کرت های کوچک (120 ×100 سانتی متر) مستقر روی زمینی با شیب یکنواخت (10 درصد) انتقال یافت. کرت ها تحت پنج رخداد باران با شدت 60 میلی متر در ساعت به مدت یک ساعت قرار گرفتند. براساس نتایج، فرسایش پذیری شیاری در خاک های با بافت مختلف تفاوتی معنی دار داشت (01/0p<). فرسایش پذیری شیاری خاک ها همبستگی معنی داری با درصد بخش معدنی (شن، رس و سنگریزه) و درصد سدیم تبادلی داشت. با افزایش درصد شن و سنگریزه، نفوذپذیری خاک افزایش یافت و در نتیجه تولید جریان متمرکز کاهش یافت. تجزیه رگرسیون خطی چندگانه نشان داد که فرسایش پذیری شیاری در خاک ها به طور قابل ملاحظه ای رابطه ای معنی دار با درصد سدیم تبادلی خاک دارد (01/0, p< 85/0=2r). در خاک رسی به دلیل وجود درصد سدیم تبادلی بالا (حدود 13) نسبت به سایر خاک ها بالاترین میزان فرسایش پذیری شیاری بین خاک ها مشاهده شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تعیین فرسایش‌پذیری شیاری در برخی خاک‌های استان زنجان تحت باران شبیه‌سازی ‌شده

Rill erosion is the detachment and transport of soil particles by concentrated flow of runoff. It is the most common form of water erosion in the hill slopes. Rill erodibility is the rate at which soil particle is detached and transported by shear force of the concentrated flow. The study was conducted to determine the rill erodibility in different soil textures in Zanjan province using a rainf...

full text

تعیین ویژگی های خاک موثر بر فرسایش پذیری بین شیاری با استفاده از شبیه ساز باران

فرسایش بین شیاری عبارت از جدا شدن ذرات خاک در اثر برخورد قطرات باران و انتقال آن توسط جریان سطحی است. این فرسایش در کنار سایر عوامل، تحت تأثیر ویژگی هایی مانند بافت خاک، مقدار مواد آلی و پایداری خاکدانه ها قرار میگیرد. اثر ویژگی های خاک روی فرسایش بین شیاری را می توان با عامل فرسایش پذیری بین شیاری بیان کرد. با وجود آن که مطالعات مهمی بر روی عوامل موثر در فرسایش بین-شیاری انجام گرفته است لیکن م...

15 صفحه اول

تغییرات زمانی تولید جریان و فرسایش شیاری در خاک مارنی تحت شدت‌های مختلف باران

سابقه و هدف: فرسایش شیاری، یکی از عوامل اصلی هدررفت خاک در سازندهای مارنی است. این سازندها بسیار حساس به فرآیندهای فرسایش آبی بوده و گستره نسبتاً بزرگی را در برخی حوزه‌های آبخیز مناطق خشک و نیمه‌خشک دربرمی‌گیرد. فرسایش شیاری به عنوان پدیده‌ای فعال در این سازندها بوده و به طور زمانی طی سال، از رخ‌دادی به رخ‌داد دیگر یا طی یک رخ‌داد بارندگی تغییر می‌کند. تغییرات زمانی فرسایش شیاری طی یک رخ‌داد بار...

full text

بررسی رابطه بین فرسایش پذیری خاک و اندازه خاکدانه تحت باران شبیه سازی شده

تولید رواناب و رسوب یکی از فرآیندهای پیچیده و مهم است که متغیر های متعددی از جمله ویژگی های خاک در آن دخالت دارند. بنابراین، آگاهی از میزان تغییرات رواناب و رسوب در رخدادهای باران می تواند در مدل سازی تولید رواناب و رسوب مفید واقع شود. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر اندازه خاکدانه بر تغییرات رواناب و رسوب در استان زنجان در سال 1390 انجام گرفت. برای این منظور پنج کلاس اندازه خاکدانه شامل کوچک تر...

15 صفحه اول

بررسی فرسایش پذیری شیاری در خاک های با بافت مختلف با استفاده از شبیه ساز باران

فرسایش شیاری فرآیند جدا شدن و انتقال ذرات خاک توسط جریان متمرکز رواناب روی دامنه شیب دار است. این فرسایش نقشی مهم در هدررفت خاک در دامنه ها دارد. ویژگی های مختلف خاک با تأثیر بر مقاومت آن در برابر ضربه قطرات باران و تنش برشی رواناب، بر گسترش فرسایش شیاری اثر می گذارند. هدف از این آزمایش، تعیین فرسایش پذیری شیاری در خاک های با بافت مختلف تحت باران شبیه سازی شده بود. برای این منظور هشت خاک با باف...

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم آب و خاک

جلد ۱۹، شماره ۷۱، صفحات ۵۹-۶۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023